Tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá ở Việt Nam vẫn còn cao
Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Trần Thị Nhị Thủy, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, theo Tổ chức Y tế thế giới, hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Trong khói thuốc lá có 69 chất gây ung thư, các bệnh tim mạch, các bệnh về hô hấp và ảnh hưởng sức khoẻ sinh sản cả nam và nữ. Sử dụng thuốc lá gây ra hơn 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới.
Tại Việt Nam, mặc dù đã có nhiều nỗ lực và đạt kết quả ban đầu trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá nhưng nước ta vẫn là một trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới và đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN.
Toàn cảnh Hội thảo cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá và vai trò của chính sách thuế trong phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ảnh: N.Mai
Theo bà Trần Thị Nhị Thủy, đứng trước những tác hại về sức khoẻ, tổn thất về kinh tế mà việc hút thuốc lá gây ra với đối với cá nhân, gia đình và xã hội và môi trường, tại các Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; Nghị quyết 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cũng đã xác định giải pháp “Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các hàng hoá có hại cho sức khoẻ như đồ uống có cồn, có ga, thuốc lá để hạn chế tiêu dùng”.
Ngày 8/6/2024 Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025. Theo đó, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, trình Quốc hội có ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại kỳ hợp thứ 9 (tháng 5/2025).
Bà Thủy cho biết, việc sử dụng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ tác động đến nhận thức và hành vi tiêu dùng thuốc lá được đánh giá trên một số khía cạnh.
Tuy nhiên, hiện nay, theo đánh giá của các chuyên gia, mức thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá trong dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) vẫn còn thấp, sự tác động để kiểm soát tốt hơn việc tiêu dùng cho mặt hàng thuốc lá, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân chưa đặt như kỳ vọng.
Tăng thuế thuốc lá để giảm bệnh tật và tử vong
Tại Hội thảo, các chuyên gia cho rằng, một trong những thách thức lớn nhất mà chúng ta đang phải đối mặt là thực trạng giá thuốc lá rất rẻ ở Việt Nam. Trong những năm qua, thuốc lá ngày càng trở nên phù hợp với túi tiền của người dân hơn bởi giá của nó vẫn được giữ nguyên, trong khi thu nhập lại tăng. Đây là điều cần thay đổi.
Số liệu đưa ra bởi Tổng cục Thống kê gần đây cho thấy, mức tiêu thụ thuốc lá tại Việt Nam đang bắt đầu tăng trở lại. Từ năm 2022 đến năm 2023, tổng sản lượng sản xuất đã tăng hơn 10%.
Theo Tiến sỹ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, với xu hướng hiện tại, Việt Nam sẽ khó đạt được mục tiêu của Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá là giảm tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới xuống dưới 36% vào năm 2030.
“Chúng ta cần hành động mạnh mẽ hơn để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở Việt Nam và bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của người dân”, bà Angela Pratt nói.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, tăng thuế và giá thuốc lá là giải pháp quan trọng, đóng góp khoảng 60% hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá. Theo đó, tỷ trọng thuế thuốc lá trên giá bán lẻ phải ở mức cao, đạt tối thiểu 75% giá bán lẻ mới thực sự có tác động làm giảm tiêu dùng hiệu quả.
Trong khi đó, tại Việt Nam, thuế và giá thuốc lá hiện vẫn thấp, dẫn đến người dân và trẻ em vẫn dễ dàng tiếp cận và sử dụng.
Ảnh minh họa
Theo Bộ Y tế, từ năm 2008 đến 2019, Việt Nam thực hiện 3 lần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nhưng mức tăng thuế mỗi lần thấp chỉ là 5% và khoảng cách thời gian giữa các lần tăng thuế khá dài (năm 2008: tăng mức thuế suất từ 55% lên 65%; năm 2016 (sau 8 năm) tăng từ 65% lên 70%; năm 2019 (sau 3 năm): tăng từ 70% lên 75%.
Mặc dù mức thuế tiêu thụ đặc biệt là 75% nhưng tổng thuế trên giá bán lẻ chỉ chiếm 38.8%. Do đó, Việt Nam thuộc nhóm các nước có mức thuế và giá thuốc lá thấp nhất thế giới, thấp hơn so với mặt bằng chung của các nước trong ASEAN.
Vì vậy, tại Hội thảo, Bộ Y tế đề xuất, để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thuốc lá và tỷ trọng thuế theo khuyến cáo của WHO như đã đặt ra trong Chiến lược quốc gia về Phòng, chống tác hại thuốc lá đến 2030, mức thuế tuyệt đối phải đạt 15.000 đồng/bao (20 điếu/bao) vào năm 2030 bên cạnh thuế tỷ lệ 75%.
Phương án này sẽ giúp đạt tỷ trọng thuế 65% giá bán lẻ, gần đạt được mức khuyến cáo của WHO (70-75% giá bán lẻ) và giúp giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới xuống 36% vào năm 2030.
Những quan ngại về tăng thuế thuốc lá và sự thật
Trước đề xuất tăng thuế thuốc lá, một số ý kiến cho rằng, việc này sẽ tăng giá sản phẩm, dẫn tới việc thuốc lá được buôn lậu vào Việt Nam nhiều hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, điều này là không đúng.
Thực tế, nhiều bằng chứng cho thấy, giá cả không phải là yếu tố dẫn tới hoạt động buôn lậu. Nhiều người hút thuốc lá lậu sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các nhãn hàng không có ở trong nước. Yếu tố quan trọng nhất để giải quyết tình trạng buôn lậu hoặc buôn bán thuốc lá bất hợp pháp là năng lực thực thi và nỗ lực của các cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp sản xuất thuốc lá đưa ra quan điểm rằng việc tăng thuế sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp. Song, điều này cũng không đúng. Bởi khi giá thuốc lá tăng, mọi người sẽ chi tiêu cho các sản phẩm khác.
Từ đó, nước ta có thêm doanh thu để đầu tư trở lại vào nền kinh tế – vào các lĩnh vực như sức khỏe và giáo dục. Các lĩnh vực này sẽ làm tăng năng suất và tăng trưởng của đất nước.
Nghệ An triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá
Bạn thấy bài viết Việt Nam thuộc nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Việt Nam thuộc nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới bên dưới để Đại Việt Sài Gòn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: daihocdaivietsaigon.edu.vn của Đại Việt Sài Gòn
Nhớ để nguồn bài viết này: Việt Nam thuộc nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới của website daihocdaivietsaigon.edu.vn
Chuyên mục: Kinh nghiệm hay